Αρχαιολογικό Μουσείο Θάσου: Δεκαέξι αίθουσες γεμάτες με την ιστορία του νησιού

πειτα από πέντε χρόνια αναμονής, η νέα μόνιμη έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Θάσου ανοιξε τις πύλες της στο κοινό.To Αρχαιολογικό Μουσείο της Θάσου εγκαινίασε το Σάββατο ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλος Γερουλάνος, τονίζοντας ότι το μουσείο αυτό μπορεί να αποτελέσει διεθνή πόλο έλξης και να βοηθήσει τη Θάσο να δώσει το στίγμα της σε ολόκληρο τον κόσμο… Το μεγαλύτερο μέρος του μουσείου παρέμενε κλειστό από το 2004, προκειμένου να γίνει επέκταση και αναμόρφωση του χώρου. Η εργασία αυτή πραγματοποιήθηκε μέσω του ΠΕΠ Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης με εθνικούς και κοινοτικούς πόρους (Γ’ ΚΠΣ) και προϋπολογισμό 1.127.186 ευρώ.Το εκθεσιακό πρόγραμμα του Μουσείου άρχισε να πραγματώνεται από την αείμνηστη Μαρίνα Σγούρου, η οποία πέθανε το 2005 ενώ στη συνέχεια ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2009 από τη Δήμητρα Μαλαμίδου η οποία δήλωσε στη διάρκεια των εγκαινίων, ότι «η δημιουργία του Μουσείου ήταν μια μεγάλη εμπειρία παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε λόγω των πενιχρών οικονομικών μέσων. Οι στόχοι μας είναι να λειτουργήσει το μουσείο της Θάσου όχι ως περιφερειακό αλλά ως ένα σύγχρονο μουσείο με πολλαπλές δράσεις».
Η έκθεση του Μουσείου της Θάσου περιλαμβάνει αρχαιολογικά ευρήματα από τα ιστορικά έως και τα βυζαντινά χρόνια.
Ο προϊστάμενος της ΙΗ΄ Εφορείας Κλασσικών Αρχαιοτήτων Ζήσης Μπόνιας αναφερόμενος στο νέο σύγχρονο αρχαιολογικό μουσείο τόνισε ότι «τα ευρήματά του προέρχονται αποκλειστικά από το νησί της Θάσου και συγκεντρώθηκαν μετά από πολύχρονες έρευνες τόσο της γαλλικής αρχαιολογικής σχολής όσο και της ελληνικής αρχαιολογικής υπηρεσίας. Η Θάσος μπορεί να είναι ένα μεγάλο τουριστικό κέντρο, ωστόσο στην αρχαιότητα αποτελούσε μία από τις δέκα μεγαλύτερες ελληνικές πόλεις με ισχύ η οποία οφείλεται στον πλούτο του νησιού σε μάρμαρο, σε μέταλλα, στο χρυσό, την αλιεία καθώς επίσης και την εκμετάλλευση της γεωργικής της παραγωγής».Η έκθεση αναπτύσσεται σε 1400 τ.μ. ενώ περιλαμβάνει πάνω από 1700 αντικείμενα. Συνολικά υπάρχουν 32 προθήκες στο Μουσείο ενώ στον ίδιο χώρο βρίσκονται 95 μεγάλα πανό με όλες τις πληροφορίες για τους επισκέπτες σε τρεις διαφορετικές γλώσσες (ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά). Εκτός από τα αντικείμενα που εκθέτονται στις 16 αίθουσες του Μουσείου, φιλοξενούνται στον υπόγειο χώρο αρχαία ερείπια της κλασικής και ρωμαϊκής περιόδου τα οποία είναι ορατά αλλά όχι επισκέψιμα.

Στην αίθουσα υποδοχής (αίθουσα 1), εκτίθεται ο εντυπωσιακός αρχαϊκός κούρος, εμβληματικό εύρημα της Θάσου, συνοδευόμενος από ψηφιοποιημένο εποπτικό υλικό για την ιστορία και τις τεχνικές της μεγάλης γλυπτικής.

Στο πρώτο τμήμα της έκθεσης (αίθουσες 4-5) ο θεατής έχει την ευκαιρία να δει αντικείμενα που εκτίθενται για πρώτη φορά και αφορούν την προϊστορία του νησιού, από την Παλαιολιθική Εποχή μέχρι την Εποχή του Σιδήρου. Συγκεκριμένα εκτίθενται εργαλεία από το παλαιολιθικό ορυχείο ώχρας στις Τζίνες, μοναδικό για τον ελλαδικό χώρο. Εκτίθενται επίσης εργαλεία, αγγεία, κοσμήματα και μικροαντικείμενα από τους προϊστορικούς οικισμούς του νησιού με μερική αναπαράσταση ενός σπιτιού της Ύστερης Εποχής Χαλκού κι ενός τάφου της Εποχής Σιδήρου. Εντυπωσιακές είναι οι λίθινες ανθρωπόμορφες στήλες από τον οικισμό της Πρώιμης Εποχής Χαλκού στη Σκάλα Σωτήρος.Τις υπόλοιπες αίθουσες 6-16 καταλαμβάνουν τα ευρήματα των ιστορικών χρόνων. Στο πρώτο μέρος της έκθεσης (αίθουσες 6-9) ακολουθείται η ιστορική πορεία της αρχαίας Θάσου, από της ίδρυσή της ως αποικίας των Παρίων, το 680 π.Χ., μέχρι και τους Βυζαντινούς χρόνους, και γίνεται προσπάθεια να φωτισθούν τα γεγονότα που λειτούργησαν ως ιστορικοί σταθμοί στη ζωή της πόλης.

Στην αίθουσα 6 εκτίθενται αρχιτεκτονικά μέλη από τα πρώτα κτίρια της πόλης (κιονόκρανα, γείσα), γλυπτά (κούροι, κόρες) και εισαγμένα ανατολίζοντα αντικείμενα που φανερώνουν τις έντονες ιωνικές και νησιωτικές επιδράσεις των πρώτων φάσεων. Επιγραφές, δικαστικά πινάκια, γλυπτά και ένα πρόπλασμα της αρχαίας Αγοράς επιτρέπουν τη γνωριμία με το κέντρο της δημόσιας ζωής και των θεσμών της θασιακής πολιτείας.

Στην αίθουσα 7 επιχειρείται η ανασύσταση της πολεοδομικής οργάνωσης και της μορφής των οικιών της πόλης και σκιαγραφείται η καθημερινή ζωή των κατοίκων της. Από αυτήν την αίθουσα είναι ορατά και κάποια αρχαία κτίρια που διατηρούνται στο υπόγειο του Μουσείου.

Στην αίθουσα 8 επιγραφικά μνημεία και γλυπτά δίνουν στοιχεία για την πόλη κατά τη ρωμαϊκή περίοδο με έμφαση στην αυτοκρατορική λατρεία. Χαρακτηριστικά είναι τα πορτραίτα επιφανών πολιτών, και ο ανδριάντας του αυτοκράτορα Αδριανού που ευεργέτησε την πόλη.

Στην αίθουσα 9 αρχιτεκτονικά μέλη και κινητά ευρήματα από τις παλαιοχριστιανικές εκκλησίες της Θάσου και κάποια κοσμικά αντικείμενα αντιπροσωπεύουν μορφές τέχνης που προσαρμόζεται στις θρησκευτικές και πολιτικές εξελίξεις των καιρών.
Στο δεύτερο μέρος της έκθεσης για τις ιστορικές περιόδους, με υποενότητες στις αίθουσες 10-16, επιχειρείται να δοθεί διαχρονικά η εικόνα των διαφορετικών όψεων της ζωής της πόλης.
Οι αίθουσες 10 και 12 είναι αφιερωμένες στα ιερά και τις λατρείες με εκθέματα εντυπωσιακού αριθμού και ποιότητας.

Στην αίθουσα 10 παρουσιάζονται κατά σειρά τα ευρήματα από τα ανασκαμμένα ιερά της Αθηνάς Πολιούχου, της Δήμητρας και της Κόρης, του Ποσειδώνα, της Αρτέμιδος, του Ηρακλή, του θάσιου αθλητή Θεαγένη που τον λάτρεψαν ως ήρωα, αλλά και τυχαία ευρήματα που αφορούν άλλες θεότητες των οποίων τα ιερά δεν έχουν ακόμη εντοπισθεί.

Στην αίθουσα 12 εκτίθενται τα υπερμεγέθη αγάλματα από τα μνημεία του ιερού του Διονύσου και γλυπτά σχετικά με τη συνοδεία του ιδιαίτερα αγαπητού στη Θάσο θεού του κρασιού, όπως ο Πάνας, οι Σάτυροι και οι Μαινάδες. Παρουσιάζεται επίσης το θέατρο της πόλης με αντιπροσωπευτικά τμήματα του προσκηνίου με επιγραφή αναθηματική στο Διόνυσο. Η ενότητα για τη θρησκευτική ζωή ολοκληρώνεται με το δημοφιλές κεφάλι αγάλματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τον οποίο πρώτοι οι Θάσιοι απ’όλους τους Έλληνες λάτρεψαν ως θεό.Η αίθουσα 13 αφορά τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας και την οργάνωση της γεωργικής παραγωγής (λατομεία, μεταλλεία, αγροικίες, πύργοι, αγροτικές εγκαταστάσεις).
Παρουσιάζονται αντιπροσωπευτικά σύνολα νομισμάτων της Θάσου που καλύπτουν όλες τις χρονικές περιόδους, τράπεζες μέτρησης υγρών, επιγραφές με νόμους για τη ρύθμιση του εμπορίου του κρασιού και σειρές αμφορέων και ενσφράγιστων λαβών αμφορέων με τους οποίους γινόταν η διακίνηση του περίφημου θασιακού οίνου.

Η αίθουσα 14 είναι αφιερωμένη στους τεχνίτες του πηλού. Τα εργαστήρια και οι τεχνικές της κοροπλαστικής παρουσιάζονται με χαρακτηριστικά παραδείγματα ειδωλίων, που βρέθηκαν κυρίως στα ιερά της πόλης. Η πλούσια συλλογή από ανατολίζοντα και μελανόμορφα αγγεία μας επιτρέπει να παρακολουθήσουμε την τεχνοτροπική εξέλιξη των Θάσιων αγγειογράφων που χαρακτηρίζονται από εκλεκτικισμό και συνδυάζουν τις γενικές τάσεις των εργαστηρίων του αιγαιακού κόσμου. Στην ίδια ενότητα, παρουσιάζεται και η εφαρμογή της κεραμεικής τέχνης στην αρχιτεκτονική, δηλαδή η παραγωγή κεράμων, ακροκεράμων και γείσων με ενδιαφέρουσα ανάγλυφη και χρωματική διακόσμηση.Στην αίθουσα 15 παρουσιάζεται η γλυπτική σε μάρμαρο είναι ιδιαίτερα ανθούσα τέχνη στη Θάσο, νησί πλούσιο σε μαρμαροφόρα κοιτάσματα και ανοιχτό στις επιρροές από τον αιγαιακό κόσμο. Μια ιδέα για τον πλούτο των γλυπτών που φιλοξενούνται στις αποθήκες του Μουσείου δίνει το ψηφιοποιημένο εποπτικό υλικό που προβάλλεται σ’αυτήν την αίθουσα.

Η αίθουσα 16 περιέχει ευρήματα από τα νεκροταφεία της αρχαίας πόλης. Λιγοστά είναι ακόμη τα ευρήματα από τις ταφές των αρχαϊκών χρόνων, ενώ ιδιαίτερα πλούσια είναι τα κτερίσματα από τους τάφους του 4ου αι. π.Χ. Μαρμάρινες επιτύμβιες στήλες και μνημεία συμπληρώνουν την εικόνα των νεκροπόλεων.
Η επίσκεψη ολοκληρώνεται με το πέρασμα από το υπερώο (αίθουσα 17) από το οποίο οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν την πίσω όψη του αγάλματος του Κούρου. Από το ίδιο σημείο δίδεται πρόσβαση και στο αναψυκτήριο του Μουσείου (αίθουσα 18) με θέα στην αρχαία αγορά και την ακρόπολη της αρχαίας πόλης.
Το μουσείο διαθέτει επίσης αμφιθεατρική αίθουσα προβολών και χώρο περιοδικών εκθέσεων (αίθουσα 2), καθώς και Πωλητήριο εκμαγείων και αντιγράφων του ΤΑΠΑ (αίθουσα 3).

Πηγή: www.kavalanet.gr