Για το «Παλατάκι» των Λιμεναρίων Ο Δήμος Θάσου θέλει ήπια τουριστική αξιοποίηση, οι ντόπιοι την προστασία του μνημείου

Αν ο «Διόνυσος» στην περιοχή του Αγίου Σίλα, στην Καβάλα, αποτελεί «εμβληματικό σημείο» για όλη την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, όπως δήλωσε προχθές ο δήμαρχος Καβάλας, Κωστής Σιμιτσής, τι θα μπορούσε να πει κάποιος για το «Παλατάκι» και την γύρω από αυτό έκταση στα Λιμενάρια της Θάσου. Προχθές, ο δήμαρχος Καβάλας και ο αντιπεριφερειάρχης Καβάλας, Αρχέλαος Γρανάς, ανακοίνωσαν περιχαρείς ότι ο «Διόνυσος» παραχωρήθηκε από την Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης (Ε.Τ.Α.) στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και έτσι, «άνοιξε ο δρόμος» για τη διάσωση και την αξιοποίηση του ακινήτου από το Δήμο Καβάλας (σ.σ. μέσω της προγραμματικής σύμβασης που θα υπογραφεί με την Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας). Ο Δήμος σχεδιάζει, όπως δήλωσε ο Κ. Σιμιτσής, να λειτουργήσει μόνος του το κτίριο, αφού αποκαταστήσει την καταστροφή που υπέστη από την πυρκαγιά, με σκοπό να προβάλλει εκεί τα τοπικά προϊόντα και τις τουριστικές δυνατότητες της περιοχής.

Πάση θυσία και με οποιοδήποτε τρόπο αξιοποίηση

Στη Θάσο, ωστόσο, το «Παλατάκι» θα συμπληρώσει, μέσα στο έτος που «ανατέλλει» αύριο, μισό αιώνα εγκατάλειψης! Απίστευτο κι όμως είναι πραγματικότητα. Το κτίριο κατασκευάστηκε το έτος 1903, σε σχέδια ενός Ιταλού αρχιτέκτονα, για λογαριασμό ενός Γερμανού επιχειρηματία εξορύξεων και λειτούργησε έως το 1962. Έχει χαρακτηριστεί «μνημείο νεοτέρων χρόνων» και «ιστορικός τόπος». Πρόσφατα συμπεριλήφθηκε στο μητρώο ακινήτων της Ε.Τ.Α., με τον χαρακτηρισμό: «Κτήμα Λιμεναρίων: Εδαφική έκταση μετά παραδοσιακού κτίσματος». Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε την ανησυχία των κατοίκων και ιδιαίτερα των μελών του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου «Το Κάστρο», που υποπτεύονται την παραχώρηση του ακινήτου σε ιδιώτη, για να το μετατρέψει σε ξενοδοχειακή μονάδα. Η ανησυχία των ντόπιων έγινε ακόμα μεγαλύτερη, έπειτα από μία δήλωση του δημάρχου Θάσου, Κώστα Χατζηεμμανουήλ, την οποία επανέλαβε χθες και στον «Κ.Τ.». «Ο στόχος μας είναι να μην καταρρεύσει το κτίριο. Και για το αποφύγουμε αυτό, πρέπει πάση θυσία και με οποιοδήποτε τρόπο να αξιοποιηθεί», τόνισε. Ερωτηθείς αν στον όρο «αξιοποίηση» περιλαμβάνεται και η μετατροπή του σε ξενοδοχειακή μονάδα, απάντησε: «Γιατί όχι; Θεωρώ ότι μπορούν να συνδυαστούν, κάλλιστα, η πολιτιστική με την τουριστική χρήση. Μία ήπια τουριστική χρήση, όπως βλέπουμε και σε άλλα παραδείγματα τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Άλλωστε, ο πολιτισμός μας, είναι το «όχημα» για την τουριστική ανάπτυξη του τόπου. Πιστεύω ότι μπορεί να συνυπάρχουν το μουσειακό στοιχείο με την σωστή τουριστική αξιοποίηση». Οι ντόπιοι, όμως, έχουν άλλα σχέδια για την «αξιοποίηση» του κτιρίου και του περιβάλλοντα χώρου. Το δικό τους όραμα για το «σήμα κατατεθέν» του τόπου τους, είναι να αναδειχθεί σε επιστημονικό, πολιτισμικό και τουριστικό κέντρο ευρωπαϊκής εμβέλειας. «Ο καθένας μπορεί να έχει την άποψη του και να υποστηρίζει ότι θέλει. Συμφωνώ κι εγώ με τα μέλη του πολιτιστικού συλλόγου των Λιμεναρίων και είμαι μαζί τους. Όμως, το θέμα δεν είναι τόσο απλό. Είναι πολλά τα ζητήματα που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας. Και ένα από αυτά, είναι το κόστος συντήρησης ενός τέτοιου μνημείου. Πως θα κρατήσουμε σε καλή κατάσταση ένα τόσο σημαντικό μνημείο, όταν η πολιτεία δεν είναι σε θέση να προσλάβει μία καθαρίστρια για το αρχαιολογικό μουσείο της Θάσου; Χρειάζεται, επομένως, μία πολύ προσεκτική προσέγγιση του θέματος», μας είπε ο δήμαρχος Θάσου.

Τι είπαν για το «Παλατάκι» κάποιοι πανεπιστημιακοί

Στο τελευταίο φύλλο της εφημερίδας «Θασίων Γη», το μέλος του πολιτιστικού συλλόγου Λιμεναρίων «Το Κάστρο», Ειρήνη Κοντογεωργίου, δημοσίευσε τις δηλώσεις ορισμένων πανεπιστημιακών για το «Παλατάκι», καθώς και την ερώτηση που κατέθεσε στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, ο ευρωβουλευτής των «Οικολόγων Πράσινων», Μιχάλης Τρεμόπουλος. Ο πρώην πρύτανης του πανεπιστημίου Κρήτης, Γιώργος Γραμματικάκης, είπε, όταν επισκέφτηκε τη Θάσο για να μιλήσει σε μία εκδήλωση του συλλόγου: «…γνώρισα κι αυτό το αρχιτεκτονικό αριστούργημα, που είναι γνωστό σαν «Παλατάκι». Έχει τέτοια ομορφιά, ιστορία και ιδιαιτερότητα, που δεν μπορώ να φανταστώ άλλη χρήση του, εκτός από τη σωστή συντήρησή του και την ανάδειξή του μέσα στο ενιαίο σύνολο της σπουδαίας ιστορικής αρχιτεκτονικής και βιομηχανικής κληρονομιάς του μεταλλευτικού συγκροτήματος». Ο επίκουρος καθηγητής πολεοδομίας, στη σχολή αρχιτεκτόνων μηχανικών του εθνικού «Μετσόβειου» Πολυτεχνείου, Νίκος Μπελαβίλας, δήλωσε: «Κατά τη γνώμη μου, το μεταλλευτικό συγκρότημα της Θάσου, είναι από τα πλέον σημαντικά βιομηχανικά-μεταλλευτικά συγκροτήματα, τα οποία διασώζονται ακέραια στην ιστορική τους μορφή στην ανατολική Μεσόγειο. Σε εθνικό επίπεδο, ανήκει στην ενότητα των κορυφαίων μνημείων βιομηχανικής αρχαιολογίας μεταλλείων-ορυχείων. Συγκροτεί, όσον αφορά την ακεραιότητα, την αυθεντικότητα, τη μοναδικότητα, σε εθνικό και ίσως σε περιφερειακό επίπεδο, ένα πλήρες μνημείο άξιο προς διάσωση και προστασία». Ερωτηθείς για την παραχώρηση του ακινήτου σε ιδιώτη, με σκοπό την τουριστική εκμετάλλευσή του, απάντησε: «Η παραχώρησή του για μία κερδοσκοπική δραστηριότητα, η οποία το απομονώνει από τα υπόλοιπα μνημεία και κατάλοιπα, ουσιαστικά το θέτει σε άμεσο κίνδυνο. Η απουσία ενιαίου σχεδιασμού για το μέλλον του χώρου και για τη συνολική επιστημονική αντιμετώπιση του ζητήματος της ανάδειξής του, δείχνει, μάλλον, διάθεση λεηλασίας ενός ελκυστικού αρχιτεκτονήματος, με μοναδικό στόχο την άντληση άμεσου κέρδους από αυτό. Το επιχείρημα της παραχώρησης, λόγω του κινδύνου κατάρρευσης, αντιλαμβάνεται κανείς ότι μας οδηγεί σε επικίνδυνες ατραπούς. Μνημεία κλασικά, ελληνιστικά, βυζαντινά και νεώτερα, κινδυνεύουν με κατάρρευση εδώ. Αλλά όχι μόνο εδώ. Ας φανταστούμε τι θα συμβεί, αν ο όρος της στατικής επάρκειας αρχίσει να τίθεται ως κριτήριο, προκειμένου να αποφασίζουν οι εθνικές κυβερνήσεις την πώληση τους, ή όχι». Όσον αφορά την πρότασή του, για τις ενέργειες που πρέπει να κάνει η τοπική κοινωνία για την προστασία, καταρχάς και την αξιοποίηση του μνημείου, ανέφερε τα παραδείγματα στο Λαύριο και στην Ερμούπολη της Σύρου. «Από τις δύο αυτές πόλεις αξίζει να διδαχθούμε, καθώς διέσωσαν τα μνημεία τους μέσα στις συνθήκες της κατάρρευσης και της αποβιομηχάνισης το 1990-1994, μέσα σε ένα άγριο σκηνικό φτώχειας και απολύσεων, με τοπικά ποσοστά ανεργίας που άγγιζαν το πενήντα τοις εκατό, λόγω της παύσης λειτουργίας των εργοστασίων», σημείωσε και πρόσθεσε: «Στο Λαύριο, μετά από μία μεγάλη κινητοποίηση, που διήρκησε δύο χρόνια, το Υπουργείο Πολιτισμού εξαγόρασε τα διακόσια πενήντα στρέμματα του κεντρικού εργοστασίου και των σαράντα ενός κτιρίων της Γαλλικής εταιρείας και σήμερα, εκεί έχουμε το καλύτερο ζωντανό μνημείο βιομηχανικής αρχαιολογίας στην Ελλάδα, το τεχνολογικό-πολιτιστικό πάρκο Λαυρίου. Στην Ερμούπολη, ο Δήμος, παρακινούμενος από τις δράσεις των τοπικών λογίων, δέσμευσε τα εργοστάσια Κατσιμαντή, Αναιρούση, Κορνηλάκη και Βελισσαρόπουλου και τα εξαγόρασε σταδιακά με ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια. Σήμερα, σ’ αυτά λειτουργούν το βιομηχανικό μουσείο Ερμούπολης, με τα εργαστήρια και τις συλλογές του, όπως η βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου Αιγαίου».

Μνημείο Ελληνογερμανικής φιλίας και συνεργασίας

Η Ειρ. Κοντογεωργίου, επίσης, επικοινώνησε πρόσφατα με το γραφείο Τύπου του κόμματος των «Οικολόγων Πράσινων», με σκοπό να πληροφορηθεί την απάντηση που πήρε ο ευρωβουλευτής, Μιχ. Τρεμόπουλος, στην ερώτηση που κατέθεσε στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Από το κόμμα των «Οικολόγων Πράσινων» της είπαν ότι εργάζονται πάνω σε μία πρόταση, με στόχο την εξασφάλιση χρηματοδότησης για τη διάσωση του μνημείου, με τη βοήθεια των Γερμανών «Οικολόγων Πράσινων». «Για το συγκεκριμένο μνημείο υπάρχουν, πράγματι, προϋποθέσεις ένταξης σε συγκεκριμένα προγράμματα πολιτιστικού προσανατολισμού, όπως και συνεργασίας με πολιτιστικούς παράγοντες από διάφορα κράτη μέλη. Δυστυχώς, αυτό που δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα, είναι το ενδιαφέρον από κάποιο εθνικό, ή φορέα της τοπικής αυτοδιοίκησης (Δήμο, ή Περιφέρεια), ώστε να αναλάβει την πρωτοβουλία και να ετοιμάσει κάποια σχετική αίτηση!», ανέφερε, μεταξύ άλλων, η απάντηση που πήρε η Λιμεναριώτισσα. Η διάσωση και η αξιοποίηση του μεταλλευτικού συγκροτήματος Θάσου, γνωστού και ως «Παλατάκι», δημιούργησε ένα νέο κύκλο αντιπαράθεσης, όπως φαίνεται, μεταξύ της δημοτικής αρχής και της τοπικής κοινωνίας, με άγνωστη εξέλιξη και αποτέλεσμα.

Πηγή: www.k-tipos.gr