Μουσείο Ελιάς

Πενήντα οκτώ χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας του Συνεταιριστικού Ελαιοτριβείου στην τοπική κοινότητα του Ελαιοχωρίου του Δήμου Παγγαίου, ο ιστορικός αυτός χώρος που εγκαταλείφθηκε το 1970 πήρε και πάλι ζωή το 2008 και μεταμορφώθηκε σε «Μουσείο Ελιάς». Ένα γκρεμισμένο μέχρι πριν από λίγα χρόνια κτίριο  του παλιού ελαιοτριβείου του χωριού, που όταν είχε λειτουργήσει το 1950 για πρώτη φορά, πρόσφερε σημαντικά στην ανάπτυξη της κοινότητας κι όλη τη δυτική περιοχή του νομού Καβάλας, το οποίο περιβάλλονταν από σκουριασμένα μηχανήματα, μεταμορφώθηκε κυριολεκτικά σ΄ ένα χώρο όπου οι μικροί και μεγάλοι συναντούν πλέον την ιστορία, την παράδοση και τη λαογραφία της πατρίδας μας μέσα από την αξιοποίηση των προϊόντων της ελιάς.

Το Μουσείο Ελιάς είναι το πρώτο που λειτουργεί στο νομό Καβάλας, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και είναι ένα έργο που υλοποιήθηκε μέσω Ευρωπαϊκών προγραμμάτων και του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης ενώ σήμερα ανήκει στην Κοινωφελή Επιχείρηση Δήμου Ελευθερών (ΚΕΔΕ). Αποτελεί ένα μοναδικό έργο, από τα καλύτερα στον τομέα ανάπλασης, ανάδειξης και αξιοποίησης των παλαιών κτιριακών συγκροτημάτων. Το Μουσείο Ελιάς καταλαμβάνει έκταση τριών στρεμμάτων και αποτελεί ένα σύγχρονο εκθεσιακό χώρο με αίθουσα εκδηλώσεων, υπαίθριο θέατρο, δεντροφυτεμένο περιβάλλοντα χώρο και το παλαιό ελαιοτριβείο που αναπαλαιώθηκε εκ βάθρων, μαζί με το μηχανολογικό του εξοπλισμό.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ των πρώτων δωρητών του μουσείου συμπεριλαμβάνεται και ο Μητροπολίτης Ελευθερουπόλεως κ.κ. Χρυσόστομος. Ο Σεβασμιότατος δώρισε στο μουσείου το χειροποίητο, ξυλόγλυπτο ποιμαντορικό του μπαστούνι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από ξύλο ελιάς.

Οι χώροι του μουσείου ελιάς ξυπνάνε μνήμες σε αυτούς που τα δύσκολα χρόνια της δεκαετίας του ’50 μετά από την κατοχή, τις καταστροφές και τους πολέμους προσπάθησαν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες των προϊόντων του καπνού παλιότερα, του σταφυλιού και της ελιάς. Προϊόντα αγνά, καθάρια, που συνεχίζουν να μεγαλώνουν γενιές ανθρώπων που ρίζωσαν σ΄ αυτόν τον τόπο από τους πρόσφυγες προγόνους μας.

Στόχος της δημοτικής αρχής είναι η προβολή και η λειτουργία του μουσείου ως μοχλός διάσωσης των παραδοσιακών εργαλείων καλλιέργειας της ελιάς, της κατεργασίας του λαδιού και διάδοσης της παραδοσιακής τέχνης, έτσι όπως ασκούνταν στην περιοχή. Όλα τα μηχανήματα είναι γνήσια, έχουν επισκευαστεί και μπορούν να λειτουργήσουν κανονικά. Μεταξύ άλλων υπάρχει ο σπαστήρας, το πιεστήριο, τα δοχεία – διαχωριστές λαδιού από το νερό. Στο βοηθητικό χώρο, αυτόν που χρησιμοποιούνταν κάποτε για τις διοικητικές εργασίες, εκτίθενται εργαλεία για την καλλιέργεια της ελιάς (κλαδευτήρια, δίχτυα, κ.λ.π.), για τη συλλογή της (κοφίνια) και τη συλλογή του λαδιού (μυλόπετρες, νταμιντζάνες, κ.λ.π.). Στον προαύλιο χώρο εκτίθενται μηχανήματα διαχωρισμού των ελιών κατά μέγεθος και δεξαμενές συγκέντρωσης και αποθήκευσης λαδιού.

Θα είναι χαρά μας να σας ξεναγήσουμε στον κόσμο της ελιάς.

Ώρες λειτουργίας
Δευτέρα έως Παρασκευή: 09:00 – 14:00
(κατόπιν συνεννόησης)

Είσοδος δωρεάν

Διεύθυνση: Ελαιοχώρι, Δήμου Παγγαίου
Τηλέφωνα: 25923 50019 & 2592350021

Πηγή: Μακεδονική Κληρονομιά: μια ηλεκτρονική επιθεώρηση των ζητημάτων, της ιστορίας και του πολιτισμού της Μακεδονίας, http://www.imma.edu.gr/macher/museums/show.html?museum_id=20